Với nhu cầu thực tế, con người không ngừng phát triển kỹ thuật để chuyển đổi lớp da cứng thành những tấm da mềm mại, bền bỉ, phục vụ cho cuộc sống hàng ngày. Vậy, quá trình làm thuộc da là gì? Hãy cùng Glea khám phá chi tiết về công nghệ thuộc da trong bài viết dưới đây!
Quá trình thuộc da là quá trình tác động lên da động vật để tạo ra một loại chất liệu bền bỉ và khó phân hủy hơn. Mục tiêu chính của quy trình này là thay đổi cấu trúc protein của da để tạo ra tấm da cuối cùng có đặc tính bền bỉ, dẻo dai và không bị phân hủy khi tiếp xúc với môi trường tự nhiên.
Quy trình thuộc da có thể thực hiện thông qua hai phương pháp chính, đó là sử dụng thuốc nhuộm từ thực vật hoặc sử dụng khoáng chất. Trước khi bắt đầu quy trình thuộc da, da sống được tẩy lông, loại bỏ dầu mỡ, khử muối và ngâm trong nước trong khoảng thời gian từ 6 đến 24 giờ
Quá trình phát triển của kỹ thuật thuộc da đã trải qua nhiều giai đoạn khác nhau:
- Trong thời kỳ tiền sử, con người đã sử dụng các phương pháp thuộc da thủ công đơn giản như phơi khô, ngâm muối và sử dụng chất béo động vật để xử lý da.
- Ở thời kỳ cổ đại, kỹ thuật thuộc da đã phát triển mạnh mẽ trong các nền văn minh như Ai Cập, Hy Lạp và La Mã. Việc áp dụng các chất như vỏ cây và khoáng chất đã tạo ra những sản phẩm da có độ bền cao và thẩm mỹ.
- Kỹ thuật thuộc da được lan truyền rộng rãi ở thời kỳ Trung Cổ, đặc biệt là tại châu Âu và các nước như Ý, Tây Ban Nha và Pháp. Các hội nghề nghiệp được thành lập, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm và kỹ thuật nhằm phát triển ngành công nghiệp này.
- Trên cơ sở của cách mạng công nghiệp, kỹ thuật thuộc da đã đạt được nhiều tiến bộ đáng kể. Sự áp dụng của máy móc đã thay thế cho công đoạn thủ công, giúp tăng cường năng suất và chất lượng sản phẩm.
Hiện nay, kỹ thuật và công nghệ thuộc da vẫn tiếp tục phát triển với các phương pháp tiên tiến và bảo vệ môi trường. Việc ứng dụng da thuộc ngày càng phổ biến trong các lĩnh vực như thời trang, nội thất và thủ công mỹ nghệ.
Da thuộc được sản xuất từ thực vật sử dụng chất axit tanin, có trong vỏ, cành và lá của nhiều loài thực vật, để liên kết với protein collagen trong da và tạo nên lớp bảo vệ giúp da chống thấm nước tốt hơn và kháng vi khuẩn, nấm mốc. Sau khi ngâm trong bể chứa tanin với nồng độ tăng dần trong vài tuần, da Veg được tạo ra.
Da thuộc từ thực vật thích hợp để chạm, khắc họa với những tiết phức tạp, tinh xảo vì da dày nhưng vẫn linh hoạt và đàn hồi tốt. Phương pháp này cũng có lợi ích về môi trường và sức khỏe con người, không gây hại và giảm áp lực từ chất thải.
Tuy nhiên, nhược điểm của da Veg là khả năng chịu nhiệt kém, có thể co lại hoặc nứt khi đối mặt với biến động nhiệt độ đột ngột. Ngoài ra, việc sản xuất da Veg mất thời gian hơn và chi phí cao hơn so với các loại da thuộc khác.
Trong phương pháp này, Crom là loại khoáng chất phổ biến nhất được sử dụng. Trước khi áp dụng Cr, quy trình thuộc da đi qua các giai đoạn sau:
- Rửa sạch lông: Loại bỏ lông từ bề mặt da của động vật.
- Ngâm trong dung dịch kiềm: Đưa da vào dung dịch NaOH để làm mềm và loại bỏ tạp chất.
- Điều chỉnh độ pH: Sử dụng axit để cân bằng độ pH của da.
- Xử lý enzyme: Sử dụng enzyme để làm tăng độ mềm mại và dẻo của da.
- Ngâm trong dung dịch axit: Sử dụng muối và axit sunfuric để điều chỉnh pH cho việc thuộc da.
Quy trình thuộc da bằng Crom nhanh hơn nhiều so với phương pháp truyền thống, chỉ mất khoảng ít hơn một ngày, tạo ra sản phẩm có khả năng co giãn tốt và thích hợp cho việc sản xuất túi xách, ví, quần áo…
Ngoài Crom, phương pháp cũng có thể sử dụng các loại khoáng chất khác như phèn, muối zirconi, titan hay sắt để tạo ra sản phẩm da mềm và trắng.
Hiện nay có đến 80% sản phẩm da trên thị trường ứng dụng công nghệ thuộc da này bởi sự nhanh chóng, tiện lợi và hiệu quả cao.
Sau khi được thu nhặt từ các nguồn động vật như cá sấu, trâu, bò... để đảm bảo nguồn cung ứng hợp pháp theo quy định của Nhà nước, da sẽ trải qua các giai đoạn sau:
- Hấp (Soaking): Da sống sẽ được rửa sạch và ngâm trong nước để loại bỏ các tạp chất, nếp gấp và khôi phục hàm lượng nước ban đầu trong da. Việc này giúp làm mềm da, tăng độ đàn hồi và dẻo dai của da.
- Ép (Pressing): Sau khi loại bỏ nước dư từ quá trình ngâm, da sẽ được kéo căng và làm phẳng để mịn bề mặt.
- Phân tách (Splitting): Quá trình này nhằm tách hạt trên bề mặt da ra khỏi phần dưới bằng cách sử dụng máy móc và thiết bị cơ học, đảm bảo độ dày đồng đều trong toàn bộ da.
- Cắt và tạo hình (Trimming): Những khuyết điểm và phần da bị tổn thương sẽ được cắt bỏ, và da sẽ được tạo hình theo ý muốn trước khi chuyển sang giai đoạn nhuộm, may và hoàn thiện.
Sau khi hoàn thành các công đoạn chuẩn bị ở trên, chúng ta tiến đến giai đoạn thuộc da. Như đã đề cập trước đó, có hai phương pháp cơ bản để thuộc da là sử dụng thực vật và khoáng chất. Thời gian cần thiết để hoàn thành quá trình thuộc da có thể khác nhau tùy thuộc vào phương pháp được lựa chọn.
- Nhuộm màu: Đây được xem là bước quan trọng nhất trong quá trình thuộc da, vì nó sẽ ảnh hưởng đến màu sắc, độ bền và độ mềm mại của da.
- Sấy khô: Sau khi tiếp xúc với nước, da cần được sấy khô bằng các máy sấy đặc biệt để loại bỏ nước.
- Băng chuyền: Để tăng hiệu suất và tối ưu hóa quy trình sản xuất, hệ thống băng chuyền được sử dụng để di chuyển da qua các giai đoạn trong quá trình thuộc.
- Làm mềm: Da được xử lý và làm mềm bằng các máy tác động cơ học trong giai đoạn này.
- Đánh bóng: Để cho da trở thành nubuck hoặc da lộn, bước đánh bóng là quan trọng, thông qua việc mài mòn bề mặt bằng giấy chuyên dụng để tạo ra độ bóng.
- Làm mềm: Phương pháp làm mềm da bằng cách sử dụng đập cơ học trong điều kiện độ ẩm được kiểm soát.
- Ủi: Sử dụng máy ủi tác động lên bề mặt da để làm phẳng, mềm và đảm bảo độ bóng cho da.
Tiếp theo, phân xưởng sẽ thực hiện quy trình Selection & Measuring (Lựa chọn và đo lường). Việc này liên quan đến việc xác định chất lượng, kích thước, tính thẩm mỹ và tính phù hợp tùy theo mục đích sử dụng.
Da sẽ được kiểm tra chất lượng, tính bề mặt và độ dày bằng các thiết bị máy móc hiện đại, đảm bảo tính chính xác cao để sản phẩm cuối cùng được mang tới thị trường với chất lượng tốt nhất.
Cùng Glea khám phá thêm về bí quyết làm thuộc da và quy trình sản xuất cũng như những đặc tính đặc biệt của nó. Hy vọng rằng thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về da thật và thế giới của nó. Hãy tiếp tục đọc và khám phá những điều mới trong lĩnh vực này thông qua những bài viết tiếp theo của chúng tôi.
Thêm vào giỏ hàng thành công!
Xem giỏ hàng